Mijn en dijn betekent letterlijk: ‘het mijne en het jouwe’; oftewel mijn bezit en jouw bezit. Iedereen weet eigenlijk wel dat er auteursrecht of copyright berust op muziek, film en tekst. Maar we lijden in dat verband aan collectief geheugenverlies bij het posten van berichten op de social media. Facebook, Instagram, TikTok en YouTube laten continu content zien met muziek en video’s waarop rechten berusten. In feite moet u altijd toestemming hebben van de maker of de rechthebbenden om daar gebruik van te mogen maken.
Wie doet me wat?
Iedereen doet het, dus ‘so what?’ Dat zou u kunnen denken. Maar als een rechthebbende erachter komt dat iemand illegaal zijn muziek uploadt of dat een platform inbreuk maakt op zijn rechten, dan kan hij of zij vragen de content offline te halen; dat heet ‘Notice and Takedown’. De rechthebbende of degene aan wie hij dit heeft uitbesteed, kan er ook voor kiezen om de gebruiker of het platform aansprakelijk te stellen. Veel artiesten hebben hun auteursrechten namelijk ergens ondergebracht, zoals bij Buma/Stemra. Wilt u dus bijvoorbeeld voor uw website muziek van een bepaalde artiest gebruiken, dan is het wel zo netjes én verstandig om hiervoor een licentie aan te vragen. Die licentie is overigens ook nodig voor bijvoorbeeld een kinderopvang, fitnesscentrum, onderwijs, horeca, sportevenementen, maar ook bij livestreaming en talloze andere evenementen. Tarieven kunt u raadplegen op www.bumastemra.nl/muziekgebruikers/tarieven waar ook meteen een licentie kunt afsluiten.
Nieuwe Europese richtlijn
In juni 2021 treedt een nieuwe Europese auteursrechtrichtlijn in werking. Belangrijk is de aansprakelijkheid voor platforms (tussenpersonen), wanneer hun gebruikers illegale content uploaden. Het bestaande ‘Notice and Takedown’-systeem blijft min of meer gelijk. Wat verandert is dat vanaf dat moment niet alleen de gebruiker aansprakelijk gesteld kan worden, maar dat ook het platform aansprakelijk is. Zij worden verplicht om na het verwijderen van de illegale content te zorgen dat deze ook in de toekomst offline blijft. Dit wordt aangeduid als ‘Stay Down’. Men beoogt hiermee om rechthebbenden voortaan te laten meeprofiteren van de aanzienlijke inkomsten die social media platforms genereren door bijvoorbeeld reclame-inkomsten.
Wie schrijft, die blijft
Er wordt heel wat afgekopieerd op het internet, maar wist u eigenlijk dat ook het kopiëren van online teksten strafbaar is? Niets makkelijker dan Control C en Control V naar uw eigen website en klaar is Kees. Maar ook dat is zonder toestemming van de auteur dus bij wet verboden. Op teksten zit automatisch auteursrecht, zonder dat de schrijver dat ergens hoeft vast te leggen. Het is dus ook niet noodzakelijk om copyright specifiek te vermelden, want eenmaal geschreven teksten zoals op een website zijn automatisch bij de wet beschermd. En dat auteursrecht vervalt pas zeventig jaar na het overlijden van de auteur. Constateert u dus dat uw teksten gekopieerd zijn, dan kunt u juridisch afdwingen dat deze worden verwijderd.
Plagiaat opsporen
Het is vrij eenvoudig om inbreuk op copyright op te sporen. U kunt een deel van de tekst van uw website kopiëren, deze tekst tussen aanhalingstekens plaatsen en vervolgens plakt u de tekst in een zoekmachine zoals Google of Bing. Een andere mogelijkheid is via Copyscape.com. Deze geavanceerde zoekmachine gaat actief voor u op zoek naar websites die letterlijk teksten kopiëren. U kunt zelfs voor een gering bedrag met de optie Copysentry automatisch alerts instellen om plagiaat op te sporen. Ik zou wel eerst de afweging maken of uw teksten dermate belangwekkend zijn dat het zich loont om de plagiaatpleger voor de rechter te slepen. Misschien is een vriendelijke mail naar de eigenaar van de website, waarin u laat weten dat u hem heeft betrapt op oneigenlijk gebruik van uw teksten en vraagt om deze te verwijderen, wel afdoende. Maar wellicht kunt u er zelfs handig gebruik van maken door hem aan te bieden de tekst te laten staan mét bronvermelding en er tevens een link bij te plaatsen naar uw eigen website. Want meer links naar uw website, is dan weer gunstig voor uw eigen resultaten in de zoekmachines.
De lijn tussen ‘mijn en dijn’ is dus al met al best duidelijk. Maar laat de acties die u onderneemt altijd in verhouding staan tot de belangen die op het spel staan. Want soms, mag u zich ook gewoon gevleid voelen dat uw schepping kennelijk de moeite waard wordt bevonden voor ‘hergebruik’.
Geschreven door: Betty Nijenhuis
