Privacy is weer volop in het nieuws, zeker nu, in relatie tot corona. Sommigen wantrouwen de corona-app en weigeren pertinent hem te downloaden omdat ze voor hun privacy vrezen. Dat ze de hele dag digitale kruimels strooien op hun Instagram en Facebookaccounts en dat Google iedere stap die zij zetten letterlijk en figuurlijk kan volgen, schuiven ze met het grootste gemak terzijde.
The social dilemma
Op Netwerk is een boeiende documentaire te zien: ‘The social dilemma’.
In een mix van documentaire en drama wordt de impact van sociale netwerken onderzocht met behulp van technische experts die zelf aan de bel trekken over het gevaar van hun eigen creaties. Best schokkend om te zien is dat bijvoorbeeld de uitvinder van de ‘like’ bij Facebook zijn jonge kinderen verbiedt om een tablet of smartphone te gebruiken. Dertigers en veertigers die bij de techreuzen in Silicon Valley gewerkt hebben, vertellen hoe zij uiteindelijk zelf de keuze maakten om vanwege ethische redenen deze bedrijven te verlaten. Datgene waar zij zelf aan meegebouwd hebben, is uiteindelijk verworden tot een ongekend machtige industrie met angstaanjagend veel invloed.
Manipuleren van gebruikers
Als je goed op je laat inwerken dat een handvol techdesigners ongekend veel macht heeft over de manier waarop miljarden mensen op aarde denken en handelen, dan mag je je best af en toe achter je oren krabben over de sporen die je online achterlaat. Google vult al automatisch de vragen aan die jij intypt op basis van je zoekgeschiedenis en locatie. De berichten die jij te zien krijgt op basis van je online gedrag, zorgen ongemerkt voor een soort van trechter-denken; je krijgt steeds meer van hetzelfde te zien op basis van jouw interesses, waardoor er weinig ruimte meer blijft voor andere denkpatronen of opvattingen. Dat begint al aardig naar manipulatie te ruiken.
Verslaafd
Edward Tufte is een bekende Amerikaanse statisticus en professor in politieke en computerwetenschappen aan Yale University. Een bekende uitspraak van hem is: “Er zijn maar twee soort industrieën die hun klanten ‘gebruikers’ noemen: de illegale drugshandel en software”. Dat zegt alles. Het verdienmodel van social media is om de aandacht van gebruikers zo lang mogelijk vast te houden. Daarvoor bouwen zij allerlei smart tricks in. Doordat je bijvoorbeeld kunt zien dat iemand aan het typen is in Whatsapp, blijf jij wachten, want je bent nieuwsgierig naar het antwoord. Advertenties op basis van eerder getoonde interesses. Het algoritme bepaalt wat jij onder ogen krijgt en zo heeft ieder individu zijn eigen, persoonlijke tijdlijn. Turning point, of point of no return?
Maar er is ook een andere trend gaande. Er komt meer en meer discussie over het terugpakken van de controle over data en privacy op Google en social media door de gebruiker. Media- en techgiganten moeten hun privacybeleid aanscherpen en er worden steeds vaker torenhoge boetes opgelegd. In 2018 schudde de wereld wakker toen aan het licht kwam dat verkiezingen wereldwijd werden gemanipuleerd via sociale media. Het ‘Center for Humane Technology’ strijdt sindsdien voor een wereld waarin technologie wordt afgestemd op het belang van de mensheid in plaats van andersom. Zij willen de technologische bedreigingen aanpakken om zo de grootste wereldwijde uitdagingen zoals pandemieën, ongelijkheid en klimaatverandering, te overwinnen.
Als ondernemer kun je denken, allemaal best interessant die ethische dilemma’s, maar ik kan er dus zelf ook mooi gebruik van maken, zoals adverteren op Facebook. En dat klopt natuurlijk. Er is helemaal niets tegen commercieel denken. Maar hou er rekening mee dat gebruikers in de toekomst steeds meer zullen nadenken of al die social mediaplatformen het wel waard zijn om hun privacy aan de wilgen te hangen.
Geschreven door: Betty Nijenhuis
